Əsəd rejiminin devrilməsi qərarında ABŞ, Türkiyə və Rusiyanın birgə hərəkət etdiyi istisna deyil. 

"Cebheinfo.az" xəbər ki, Rusiyanın bu qərara könülsüz razılaşdığı və bu addımın ABŞ-nin yeni Prezidenti Donald Trampın vəzifəyə başlaması ilə Ukraynada müharibənin dayandırılmasına dair razılaşmalardan asılı olduğu bildirilir. 

İddia olunur ki, Tramp Rusiyaya müəyyən güzəştlər edəcək və bunun müqabilində Rusiya Suriyadan çəkilərək Əsəd rejiminin çökməsinə şərait yaradacaq. Bununla belə, əsl hədəfin Əsəd rejimi deyil, İran olduğu bildirilir. 

Regionun yenidən formalaşdırılması prosesində İranın Suriya üzərində siyasi və hərbi nəzarətinə son qoyulması, xüsusilə İsraili təhdid edən hərbi qüvvələrin (“Hizbullah” və HƏMAS) yüksəlişinin qarşısının alınması əsas motivlərdən biri kimi qiymətləndirilir. 

Eyni zamanda, Suriyada baş verən hadisələrin İsrailin Livandakı hücumlarını dayandırmaq üçün əldə edilən razılaşmanın davamı olduğu bildirilir. Bu razılaşma Suriya üzərindən Livana silah daşınmasının qarşısını almaq və “Hizbullah”ın hərbi gücünü bərpa etməsinin qarşısını almaq məqsədi daşıyıb. Lakin İranın Suriyada olması səbəbindən bu məqsədə tam nail olmaq mümkün olmayıb. İran bölgədəki hərbi silahlarını dəstəkləmək üçün Suriyanın limanlarından və infrastrukturundan istifadə etməyə davam edib. 

Rusiyanın Əsəd rejimi ilə İran arasındakı bağı qırmaq cəhdləri xüsusilə Türkiyə ilə əlaqələr vasitəsilə formalaşıb. Lakin Əsəd rejiminin sərt mövqeyi və İrandan asılılığı səbəbindən bu cəhd uğursuz olub. Əsəd rejiminin süqutu İran-Suriya bağını qırmağın yeganə yolu kimi görünüb. İran rejimin süqutunu özünə qarşı bir addım kimi qiymətləndirdi. Lakin o, bu vəziyyətə nə daxildən, nə də xaricdən müdaxilə etmək iqtidarında deyildi. 

Rusiyanın Suriyadan çıxması ilə İran silahlı qüvvələrinə dəstək sona çatdı. Eyni zamanda, “Hizbullah”ın Livandan dəstəyi aldığı zərbələrlə ciddi şəkildə azalıb. Suriyada rejimin devrilməsi ilə başlayan proses İranın bölgədəki hərbi silahlarını bir-bir hədəfə alır. 

İlk addım “Hizbullah”ı zəiflətmək olub. Analoji prosesin İraq və Yəməndə də baş verə biləcəyi proqnozlaşdırılır. Suriyada rejimin süqutu ölkənin gələcəyi ilə bağlı qeyri-müəyyənlik yaradıb. Hərbi müdaxilələrdən sonra bölgənin milli və beynəlxalq aktorlar tərəfindən yenidən formalaşdırılacağı və Suriyanın siyasi gələcəyinə ordunun təsirinin azalacağı bir prosesin başlayacağı gözlənilir. Bu hadisələr təkcə Suriyanı deyil, regiondakı bütün qüvvələr balansını dəyişdirir. İranın regionda təsirinin azalması və İsrailin öz təhlükəsizliyini təmin etmək səyləri Yaxın Şərqdə yeni eranın başlanğıcı hesab olunur. Bu prosesdə bölgədəki digər hərbi qüvvələrin və siyasi dinamikanın necə formalaşacağı zamanla bəlli olacaq. 

Ləman İsmayıl 
"Cebheinfo.az"