Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan İctimai Televiziyaya müsahibəsində rəsmi Bakı ilə sülh sazişinin mətnindəki son iki bəndin razılaşmasının səbəblərini açıqlayıb. 

Söhbət üçüncü qüvvələrin sərhədyanı ərazilərdən çıxarılması və beynəlxalq məhkəmələrdəki iddialardan qarşılıqlı imtinasından gedir. Paşinyanın sözləri Azərbaycanla çərçivə sülh sazişi imzalandıqdan sonra Avropa İttifaqının mülki müşahidə missiyasının Ermənistanı tərk etməyə razılıq verdiyini göstərir.

 Baş nazir bildirib ki, avropalı müşahidəçiləri özü dəvət edib və onların işinə görə onlara minnətdardır: “Üçüncü tərəfin nümayəndələrinin iştirakı ilə bağlı bənd isə saziş imzalandıqdan və ratifikasiya edildikdən sonra qüvvəyə minəcək. Ən azı o vaxta qədər müşahidəçilərin işinə heç bir maneə yoxdur”, - deyə Paşinyan bildirib. 

Onun sözlərinə görə, sənəd imzalansa, daha güclü sülh və sabitlik amili yaranacaq. Paşinyan əlavə edib ki, Ermənistan sazişi imzaladıqdan sonra artıq müşahidəçiləri narahat etməməklə onların iş yükünü azalda bilər. “Avropalı müşahidəçiləri narahat etməmək o deməkdir ki, buna sadəcə ehtiyac yoxdur. Bu, həm də o deməkdir ki, Ermənistan və Aİ missiyanın taleyi və onun fəaliyyət forması ilə bağlı razılığa gələcəklər”,- Baş nazir qeyd edib. 

Beynəlxalq iddialardan qarşılıqlı imtinaya gəlincə, Paşinyanın sözlərinə görə, bu, sülhün və sabitliyin təmin edilməsinə, eləcə də problemli məsələlərin həllinə yönəlib. “Əgər sülh varsa, o, sülh məntiqinə əsaslanmalıdır”, - Paşinyan belə deyib. 

Ermənistan Baş naziri bu açıqlaması ilə sülh sazişi üzrə mübahisəli məsələlərin aradan qalxdığını  təqdim etməyə çalışıb. Yəni Paşinyan “son iki bənd” ifadəsini işlətməklə bir növ sülh müqaviləsinin mətni üzrə razılaşmaların başa çatdığına dair rəy yaradır. Halbuki, Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin mətni deyil, çərçivə sazişinin prinsipləri üzrə danışıqlar yekunlaşıb. 

Paşinyanın açıqlaması bu baxımdan paradoksal məzmun daşıyır. Çünki yekun sülh sazişinin imzalanması üçün vacib olan iki prinsip razılaşdırılmayıb. Söhbət Ermənistan konstitusiyasına dəyişikliklərin edilməsi və Zəngəzur dəhlizinin açılmasından gedir. Paşinyanın dediyi iki bənd isə Avropa İttifaqının müşahidə missiyasının Ermənistan-Azərbaycan şərti sərhədindən çıxarılmasını və tərəflərin beynəlxalq instansiyalarda qarşılıqlı məhkəmə iddialarından imtina etməsini nəzərdə tutur. 

Rəsmi İrəvan isə siyasi manipulyasiya edərək sülh prosesində müzakirə ediləcək məsələlərə son qoyulduğunu göstərmək istəyir. Bu yanaşmada siyasi gerçəklik ondan ibarətdir ki, Azərbaycanın qeyd edilən iki mühüm tələbi çərçivə sülh sazişinin imzalanmasından sonrakı mərhələdə həllini tapa bilər. Ona görə də aralıq sənəddə sözügedən prinsiplər öz əksini tapmayıb. Hələ ötən ilin avqust ayında Azərbaycan Zəngəzur dəhlizinin açılması məsələsini çərçivə sənədinin qəbulundan sonrakı mərhələyə saxlamağa razılıq verib. 

Nikol Paşinyan İctimai Televiziyaya müsahibəsində Ermənistanda konstitusiya referendumunun 2027-ci ildə keçiriləcəyini deyib. Bu isə yekun sülh müqaviləsinin təxminən 2027-2028-ci illərdə imzalanacağını deməyə əsas verir. 

Müşfiq Abdulla 
“Cebheinfo.az”