“Bir neçə il əvvəl Əmək Məcəlləsinə edilən dəyişikliklə dövlət büdcəsindən maliyyələşən təşkilatlarda çalışanlar üçün son yaş həddi 65 müəyyən edilib”.

Bunu Milli Məclisin iclasında deputat Musa Quliyev deyib. Deputat bildirib ki, son zamanlar isə sosial, səhiyyə, təhsil sahəsində yaşı 65-ə çatanların işdən çıxarılması kütləvi hal alıb:

“Sanki o işçilər neçə il işləməyib. Elə ad günündəcə onları işdən çıxarırlar, əlavə vakansiya isə təklif edilmir. Onların pensiyaları azdır, pensiyalarını sonrakı müddətdə işləyib artırmaq isə mümkün olmur. Yaş həddi insanların çalışmasına mane olmamalıdır. İnsanları yaş həddinə görə işdən kənarlaşdırmaq doğru deyil. Təklif edirəm ki, çalışmanın son həddi 65 yaşdan 70-ə qaldırılsın. Bu təklif qəbul edilərsə, qanun layihəsini hazırlayıb payız sessiyasında qəbul edə bilərik”.

Qeyd edək ki, son vaxtlar təhsil sahəsində yaş həddi ilə bağlı məsələ birmənalı qarşılanmır.

Doğrudanmı, bu gün müəllimlərin çalışmaq üçün yaş həddinin artırılmasına ehtiyac var?

Məsələyə münasibət bildirən təhsil məsələləri üzrə ekspert Elşən Qafarov qeyd edir ki, deputat müəllimlərin çalışma yaş həddinin (65) artırılmalı olduğunu təklif edib:

“Güya müəllim çatışmazlığı var imiş. Əksinə, müəllimlər üçün çalışma yaş həddini ən yaxşı halda 60 yaşa endirmək doğru olardı. Hər il vakansiyaya çıxarılan 10 000-ə qədər vakant yerə 60 000-ə qədər namizəd sənəd verir. Ölkədə müəllim-şagird nisbəti hazırda 1/10.5-dir. Ölkədə 4500-ə (dövlət və özəl birlikdə) qədər ümumi təhsil müəssəsində 89 600 sinif komplektində 1 600 000-dən çox şagirdlə 152 000-ə qədər müəllim çalışır.

Müəllim-şagird sıxlığı bir çox ölkələrdə necədir ? Braziliya - 32,1; Çin - 27,6; Cənubi Koreya – 18,2; İndoneziya – 17,4; Finlandiya – 16,5; Hollandiya – 16,4; ABŞ – 15,3; İrlandiya – 14,8; İsveç – 14,4; Sloveniya – 14,1; Almaniya – 13,7; Yeni Zellandiya – 13,5; Böyük Britaniya– 13,4; Yaponiya – 13,1; Danimarka – 12,7; Avstraliya– 12,6; Çexiya – 12,4; Macarıstan– 12; İsrail – 11,7; İsveçrə – 11,6; İslandiya – 10,9; İtaliya – 10,8; Fransa – 10,4; Avstriya – 10,2; İspaniya – 10,1; Belçika – 9,9; Yunanıstan– 9,7; Norveç – 9,2; Portuqaliya – 7,6. Türkiyədə bir müəllimə düşən şagirdlərin sayı 25, Rusiyada 18, Koreyada 35 nəfərdir”.

Elm və Təhsil Nazirliyinin ictimaiyyətlə əlaqələr sektorunun müdiri Cəsarət Valehov Cebhe.info-ya bildirib ki, qanunvericilikdə müəllimlərin yaş həddi 65 yaş müəyyən edilib:

“Yəni yaş həddini Elm və Təhsil Nazirliyi müəyyənləşdirmir. Müvafiq qanunvericilikdə çalışmanın son yaş həddi bu cür qoyulub. Ona görə də onu biz cavablandıra bilmərik. Müəllimlərin 65 yaşı olanda hamı kütləvi şəkildə işdən çıxmır. Orada müvafiq müddəalar var ki, müddəti uzana, müəllim hətta 65 yaşdan sonra da fəaliyyətini davam etdirə bilər. Bizdə kifayət qədər təcrübəli, bacarıqları yüksək olan müəllimlərimiz var.

O demək deyil ki, müəllimin 65 yaşı tamam oldusa mütləq işdən getməlidir. Hamısı əmək qanunvericiliyə uyğun nizamlanır. Göstərilir ki, hansı hallarda çalışma müddəti uzadıla, necə hallarda fəaliyyətini davam etdirə bilər. Bu gün məktəblərdə 65 yaşdan yuxarı çalışan kifayət qədər müəllimlərimiz var”.

Nigar Abdullayeva
Cebhe.info